Η MEDEL καθιέρωσε την επέτειο ημέρα που ο Τζιοβάννι Φαλκόνε (Giovanni Falcone) φονεύθηκε από τη Μαφία το 1992, ως ημέρα ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης. Κατά την ημέρα αυτή καλούμαστε να σκεφτούμε την ανάγκη για μιαν ανεξάρτητη και αποτελεσματική δικαιοσύνη σε όλη την Ευρώπη και τη σημασία της για την διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών των ευρωπαίων πολιτών.

Κατά την τελευταία δεκαετία ανεφάνησαν πολλές απειλές, που οδήγησαν στην μείωση της εμπιστοσύνης των πολιτών έναντι της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης: η οικονομική και δημοσιονομική κρίση, η απειλή της τρομοκρατίας, το φαινόμενο της μετανάστευσης. Όλες αυτές οι απειλές και η απόκριση των ευρωπαϊκών θεσμών και των εθνικών κυβερνήσεων, εγείροντας ταυτόχρονα έναν κίνδυνο ως προς την προσπάθεια της ολοκλήρωσης, έχουν σε κάθε περίπτωση τονίσει τη σημασία ενός ανεξάρτητου δικαστικού σώματος, το οποίο πρέπει σε ολόκληρη η Ευρώπη να είναι ικανό να προστατεύσει τις βασικές ελευθερίες και δικαιώματα των πολιτών.
Η ΕΕ και οι ΗΠΑ, εν όψει της ανάγκης να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της ανεπαρκούς οικονομικής ανάπτυξης, διαπραγματεύονται μυστικά μια συνθήκη ελεύθερης διακίνησης (TTIP), σύμφωνα με την οποία, μεταξύ άλλων μέτρων, συζητείται η ίδρυση ενός διεθνούς δικαστηρίου επενδύσεων. Τούτο θα θέσει τις πολυεθνικές εταιρείες στο ίδιο επίπεδο με τα κυρίαρχα Κράτη, βασιζόμενο στην υπόθεση ότι τα εθνικά δικαστήρια στα κράτη μέλη της ΕΕ δεν μπορούν να παράσχουν επαρκή νομική προστασία σε ξένους επενδυτές. Όπως τονίζεται από τη MEDEL στη γνώμη της πού δημοσιεύεται σήμερα, δεν υπάρχει επαρκής δικαιολόγηση ή νομική βάση για την ίδρυση ενός τέτοιου δικαστηρίου και όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες θα πρέπει να ανησυχήσουν σοβαρά εξ αιτίας αυτής της πρότασης. Καθιδρύεται ένα μυστικό, ειδικό, ιδιωτικό διαιτητικό όργανο που υποσκελίζει τα εθνικά δικαστήρια όχι για άλλον λόγο παρά για να προασπίσει τα συμφέροντα της αδηφαγίας των πολυεθνικών εταιρειών. Το όργανο αυτό θα προσδώσει στις πολυεθνικές εταιρείες νομικώς δεσμευτικά προνόμια. Θα έχει την αρμοδιότητα να τιμωρεί Κράτη και, ταυτόχρονα, δεν θα είναι υπόλογο έναντι των πολιτών, καθώς δεν θα υποχρεούται να συμμορφώνεται με τους κανόνες της δημοκρατίας και δεν θα αντιμετωπίζει τη λαϊκή οργή ούτε τα θύματά του που δεν θα αποτελούν παρά “παράπλευρες απώλειες”.
Από την άλλη μεριά, η μάχη κατά της τρομοκρατίας οδήγησε στην υιοθέτηση μέτρων που θέτουν σε κίνδυνο την ελευθερία των ευρωπαίων πολιτών, χωρίς να είναι ικανά να επιλύσουν το πρόβλημα της ασφάλειας. Η MEDEL υποστηρίζει με τη Διακήρυξη της Πίζας του περασμένου Μαρτίου ότι η επιμόλυνση του δικαίου και μάλιστα της ποινικής διαδικασίας με διάστροφα μέτρα χρησιμοποιούμενα στη Γαλλία στη μάχη κατά της τρομοκρατίας και η απόπειρα να ενσωματωθούν στο κοινό δίκαιο εξαιρετικά μέτρα, καθώς και η επ’ αόριστον επέκταση της “κατάστασης συναγερμού” δεν μπορούν να θεωρηθούν ως ομαλή κατάσταση σε μια δημοκρατική κοινωνία.
Στα παραπάνω πρέπει να προστεθεί ότι η ΕΕ, σε μιά απόπειρα να αρθεί η προσοχή από την καταστροφική απόκριση των ευρωπαϊκών Κυβερνήσεων και Θεσμών στην μεταναστευτική κρίση, ήλθε σε συμφωνία με την τουρκική Κυβέρνηση, η οποία ντροπιάζει όλους τους ευρωπαίους, καθώς παραβλέπει τις ξεκάθαρες ενέργειες παραβίασης της διάκρισης των λειτουργειών από την τουρκική Κυβέρνηση – την μετάθεση δικαστών και εισαγγελέων χωρίς τη θέλησή τους, την σύλληψη και απόλυση δικαστών και εισαγγελέων αποκλειστικά για ενέργειες που έλαβαν χώρα κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, την ολοκληρωτική καταπάτηση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης στις δημόσιες δηλώσεις του τούρκου Προέδρου.
Αυτά είναι αποκλειστικά και μόνον ορισμένα ανησυχητικά παραδείγματα των κινδύνων που επαπειλούν τη Δικαστική Αρχή σε ολόκληρη την Ευρώπη. Πολλές άλλες ακόμα θα μπορούσαν να επισημανθούν, όπως τα απαράδεκτα μέτρα που λήφθηκαν από την εκτελεστική εξουσία έναντι της δικαστικής στην Πολωνία, με την παράλυση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, καθώς και την παρέμβαση των μυστικών υπηρεσιών της Ρουμανίας στη δικαιοσύνη.
Η MEDEL έχει τονίσει πολλές φορές ότι το δικαίωμα προσφυγής σε ανεξάρτητη δικαιοσύνη δεν είναι προνόμιο – είναι θεμελιώδες δικαίωμα όλων των ευρωπαίων πολιτών. Η οικονομική και πολιτική κρίση δεν μπορούν να υπερβούν το υπέρτατο όριο της διάκρισης των λειτουργιών, τη μόνη αρχή που διασφαλίζει τον σεβασμό των βασικών δικαιωμάτων και ελευθεριών και εγγυάται ότι όλοι οι ευρωπαίοι, πολίτες και νομικές οντότητες, ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση, είναι ίσοι ενώπιον του νόμου.
Δεν μπορούμε να παραμένουμε παθητικοί ενώ η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης τίθεται σε κίνδυνο σε ολόκληρη την Ευρώπη – αποτελεί καθήκον των πολιτών να εγερθούν ενάντια σε κάθε απόπειρα παρέμβασης ενάντια στην ανεξαρτησία της δικαστικής Αρχής. Το οφείλουμε στην μνήμη του Giovanni Falcone. Το οφείλουμε στο μέλλον της Ευρώπης.

Gualtiero Michelini
(Πρόεδρος της MEDEL)