Εταιρία Ελλήνων
Δικαστικών Λειτουργών
για την Δημοκρατία
και τις Ελευθερίες
Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΠΑΙΤΕΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ, ΔΙΚΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΙΣ (Η ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΕΙΝΑΙ ΟΥΣΙΩΔΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΓΡΗΓΟΡΣΗΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ)
Στη δημοκρατία, όλοι οι πολίτες πρέπει να ασπάζονται την αρχή ότι οι εξουσιάζοντες και οι εξουσιαζόμενοι είναι εξ ίσου υποχρεωμένοι να σέβονται τα αντικειμενικά δικαιώματα και τα καθήκοντα που κατοχυρώνονται στα Συντάγματα, στις Συνθήκες και στα Σύμφωνα των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Η προάσπιση λοιπόν μιας αληθινά εθνικής και ευρωπαϊκής ιθαγένειας εδράζεται σε δύο κύριες συνιστώσες: μία κανονιστική διασφάλιση των δικαιωμάτων και μια αποτελεσματική υλοποίησή τους. Τα εθνικά συντάγματα, οι διακηρύξεις των δικαιωμάτων και οι ευρωπαϊκές συνθήκες παραχώρησαν στα δικαστήρια – σε όλα τα δικαστήρια – ένα δικαίωμα και μια υποχρέωση: να μην εφαρμόζουν αντισυνταγματικούς νόμους ή νόμους που αντίκεινται στα θεμελιώδη δικαιώματα που διασφαλίζονται με αυτά. Αποτελεί θεμελιώδη αρχή, να διασφαλίζεται στους ευρωπαίους πολίτες να μπορούν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους και να αρνούνται μια δεσποτική ερμηνεία και εφαρμογή αυτών των δικαιωμάτων. Είναι επιτακτικό, λοιπόν, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να διασφαλίζεται σε κάθε πολίτη, η παγίωση και εναρμόνιση ενός ανεξάρτητου και προσβάσιμου δικαστικού συστήματος. Τούτο θα καταστεί εφικτό μόνο με την οικοδόμηση μιας δημοκρατικής νομικής καλλιέργειας, που επιτρέπει μια συνταγματική θεώρηση του νόμου, ικανής να εξασφαλίζει, να πετυχαίνει και να υπερασπίζεται τα θεμελιώδη δικαιώματα, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, στη διττή τους διάσταση, των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
Οι πολιτικές ελευθερίες δεν ασκούνται παρά μόνον από εκείνους που απολαμβάνουν κοινωνικές, πολιτιστικές και οικονομικές συνθήκες τέτοιες που τους επιτρέπουν να προβαίνουν σε ελεύθερες και συνειδητές επιλογές. Από την άλλη μεριά, τα κοινωνικά δικαιώματα μπορούν να παραμείνουν ισχυρά όσο υπάρχει περιθώριο υπεράσπισης και εμβάθυνσης των πολιτικών ελευθεριών. Σήμερα, οι Ευρωπαίοι πολίτες θεωρούν τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα ως αναπαλλοτρίωτα. Πρόκειται για αδιαίρετο ζεύγος δικαιωμάτων, αδιαπραγμάτευτων και ανεξάρτητων της αγοράς. Πρόκειται για δικαιώματα σύμφυτα με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Εν τούτοις, τα πολιτικά και τα κοινωνικά δικαιώματα δεν πρέπει ποτέ να εκλαμβάνονται ως δεδομένα. Επιθέσεις κατά των δικαιωμάτων αυτών μπορούν να προέλθουν από διάφορες μεριές. Ο έλεγχος των πολιτικών αποφάσεων από μέρους της οικονομικής ισχύος οδηγεί σε νέες και πιο επικίνδυνες απειλές σε βάρος των θεμελιωδών δικαιωμάτων καθενός πολίτη. Στις διαπραγματεύσεις της Διατλαντικής Ελεύθερης Εμπορικής Ζώνης έγιναν απόπειρες να τεθούν οι πολυεθνικές εταιρίες στο ίδιο επίπεδο με τα κυρίαρχα Κράτη, με τη σύσταση ειδικών διαιτητικών δικαστηρίων αρμόδιων για διαφορές ανάμεσα σε εταιρίες και κράτη, δίνοντας τη δυνατότητα στις πρώτες να περιφρονούν δημοκρατικά ψηφισμένους νόμους που υπερασπίζονται τα δικαιώματα των πολιτών. Μια αληθινή δημοκρατία, λοιπόν, αξιώνει ανεξάρτητα δικαστήρια, δικαστές και εισαγγελείς, ικανούς να υπερασπίζονται και να προστατεύουν τους πολίτες. Κάθε θεμελιώδες δικαίωμα, καθώς και η εξασφάλισή του, πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη.
Η πολιτικο-πολιτιστική διαδικασία διεκδίκησης και εμβάθυνσης των δικαιωμάτων πρέπει, λοιπόν, να επιδιώκεται τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και ενώπιον των ευρωπαϊκών δικαστικών οργάνων. Σήμερα, κάθε εθνικό δικαστήριο είναι ευρωπαϊκό δικαστήριο. Μια ανεξάρτητη και δραστήρια δικαιοσύνη είναι ουσιώδης για την ανάπτυξη της εγρήγορσης για τα θεμελιώδη δικαιώματα: είναι ουσιώδης για την υπεράσπιση και την ενδυνάμωση της δημοκρατίας. Το δικαίωμα σε ανεξάρτητο δικαστήριο αποτελεί και αυτό, υπ’ αυτήν την έννοια, ένα θεμελιώδες δικαίωμα.
Η υπεράσπιση ενός νομοθετήματος που διεκδικεί μια αληθινή και ομοιόμορφη ανεξαρτησία των ευρωπαϊκών δικαστηρίων και των δικαστών σημαίνει συνεισφορά στην προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, στην ευρωπαϊκή ιθαγένεια και στην ενίσχυση της δημοκρατίας.Η Ενωμένη Ευρώπη πρέπει να κτιστεί πάνω στα πολιτικά δικαιώματα, που υλοποιούνται και εφαρμόζονται από μιαν ανεξάρτητη Δικαιοσύνη και όχι απλώς πάνω στην απορρύθμιση των αγορών. Για μιαν ευρωπαϊκή ιθαγένεια, μια ευρωπαϊκή δικαιοσύνη.