Eκθεση Ανδρουλάκη για συνέδριο MEDEL στην Κρακοβία 8.12.2017
Βασίλειος Π. Ανδρουλάκης
Πάρεδρος Σ. Τ. Ε
Μέλος της Εταιρείας Δικαστικών Λειτουργών
Για τη Δημοκρατία και τις Ελευθερίες
Προς
το Διοικητικό Συμβούλιο
της Εταιρείας Δικαστικών Λειτουργών
για τη Δημοκρατία και τις Ελευθερίες
Αθήνα, 18 Δεκεμβρίου 2017
Στις 8 Δεκεμβρίου μετείχα σε συνέδριο που διοργάνωσε η ΜΕDEL στην Κρακοβία, σε αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου της πόλης, με θέμα «Δικαστικό μάνατζμεντ και πρόσβαση στη δικαιοσύνη» (Courts management and access to justice system) και στις 9 Δεκεμβρίου παραβρέθηκα στη γενική συνέλευση των μελών της, ως εκπρόσωπος της εταιρείας μας.
Στο συνέδριο, το οποίο διήρκεσε από τις 10:00 μέχρι τις 18:30, παρουσιάστηκαν πολλές εισηγήσεις, μερικές φορές απλώς περιγραφικές, γύρω από το ζήτημα της οργάνωσης των δικαστηρίων και τη σχέση της με την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας, κυρίως έναντι της εκτελεστικής, την ευθύνη και λογοδοσία των δικαστών. Οι εισηγητές δεν ήταν μόνο εκπρόσωποι ευρωπαϊκών κρατών (Πορτογαλία, Πολωνία, Ιρλανδία, Δανία, Ιταλία), αλλά και εκπρόσωποι ευρωπαϊκών οργανισμών (ENCJ, CCJE, CEPEJ) μη ευρωπαϊκών χωρών (ΗΠΑ) και διεθνών δικαστηρίων (Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία). Νομίζω, πάντως, ότι αναδείχθηκε πως πέρα από τα αυτονόητα, υπάρχει ποικιλομορφία στην οργάνωση του δικαστικού συστήματος και σε μεγάλο βαθμό η πραγματική ανεξαρτησία είναι ζήτημα κουλτούρας, παράδοσης και παιδείας.
Σε δύο σύντομες τοποθετήσεις μου, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, παρατήρησα, αφ´ ενός μεν ότι η εύλογη απαίτηση λογοδοσίας εκ μέρους των δικαστών πρέπει να είναι αυστηρά οριοθετημένη διότι και αυτή μπορεί να θέσει σε αμφισβήτηση τη δικαστική ανεξαρτησία και αμεροληψια, αφ´ ετέρου δε ότι στην Ελλάδα ναι μεν η δικαστική ανεξαρτησία είναι επαρκώς κατοχυρωμένη, και μάλιστα σε επίπεδο Συντάγματος, πλην το τελευταίο διάστημα, λόγω δικαστικών αποφάσεων που θεωρείται ότι υπονομεύουν την κυβερνητική πολιτική, ορισμένοι εκπρόσωποι της εκτελεστικής εξουσίας ασκούν ιδιαίτερα έντονη και επιθετική κριτική στη δικαστική εξουσία, αν δε η τακτική αυτή συνεχιστεί είναι πιθανό να δημιουργήσει προβλήματα στο επίπεδο της ανεξαρτησίας, γιατί αυτή δεν συναρτάται αποκλειστικά με το νομικό πλαίσιο αλλά συνδέεται και με το κλίμα που επικρατεί στις σχέσεις μεταξύ των εξουσιών.
Όπως ήταν φυσικό τις συζητήσεις μονοπώλησε σχεδόν η κατάσταση στην Πολωνία, πολλώ μάλλον που την ημέρα του συνεδρίου ψηφίστηκε νόμος ο οποίος επιφέρει περαιτέρω πλήγματα στη δικαστική ανεξαρτησία, αυξάνοντας την επιρροή της εκτελεστικής εξουσίας κατά την επιλογή των μελών του δικαστικού συμβουλίου. Για τούτο, οι Πολωνοί συνάδελφοι μάς παρακάλεσαν να μετάσχουμε σε εκδήλωση διαμαρτυρίας που πραγματοποιήθηκε έξω από τα δικαστήρια της Κρακοβίας. Όπως ήταν αναμενόμενο ανταποκριθήκαμε στην πρόσκληση αυτή και μετά το συνέδριο μεταβήκαμε στον χώρο της εκδήλωσης, όπου παραμείναμε μέχρι το πέρας της διαμαρτυρίας. Απ’ όσο μπόρεσα να καταλάβω, οι διοργανωτές ανήγγειλαν την παρουσία μας και επεσήμαναν ότι έχουν την υποστήριξη Ευρωπαίων συναδέλφων τους.
Την επομένη (Σάββατο, 9 Δεκεμβρίου) ήταν προγραμματισμένη γενική συνέλευση και εκλογή του νέου διοικητικού συμβουλίου. Στην συνέλευση, παρέστησαν εκπρόσωποι του πολωνικού δικαστικού σώματος, οι οποίοι μας εξέθεσαν την πραγματικά δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι συνάδελφοί μας. Ακολούθως, έγινε απολογισμός του απερχόμενου δ.σ. Επισημαίνω την θετική αναφορά στο πρόσωπο του συναδέλφου Εφέτη κου Γ. Αλμπούρα, ο οποίος το 2015 μετέβη στην Τουρκία ως παρατηρητής της MEDEL σε δίκες δικαστών, συνέταξε δε και σχετική έκθεση, η οποία χρησιμοποιήθηκε για την περαιτέρω εκτίμηση της κατάστασης της δικαιοσύνης στην χώρα αυτή. Αποφασίστηκε, επίσης, η έκδοση ψηφίσματος για την κατάσταση στην Πολωνία.
Έθεσα το ζήτημα της μη ενημέρωσης των μελών του δ.σ. της εταιρείας μας και πληροφορήθηκα ότι για την ενημέρωση υφίσταται δίκτυο ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και ενημέρωσης των μελών. Προϋπόθεση για τη λήψη της αλληλογραφίας είναι η εγγραφή μέσω της ιστοσελίδας της MEDEL (μενού contact, στο τέλος της σελίδας). Έδωσα τη δική μου διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, καθώς και αυτή του κου Πικραμένου. Όποιος από τους συναδέλφους επιθυμεί μπορεί να εγγραφεί και να ενημερώνεται αμέσως για τις δραστηριότητες του δ.σ.
Δυστυχώς, λόγω της ώρας αναχωρήσεως της πτήσης μου, δεν μπόρεσα να παραμείνω ως το τέλος της συνεδρίασης και αφού ψήφισα για την εκλογή του νέου δ.σ., αποχώρησα.
Στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση.