ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΒΙΟΗΘΙΚΗ

Στις 9.2.2007 η Εταιρία Ελλήνων Δικαστικών Λειτουργών για τη Δημοκρατία και τις Ελευθερίες, το Ινστιτούτο Βιολογικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής συνδιοργάνωσαν, στην Αθήνα, Ημερίδα με θέμα «Δίκαιο και Βιοηθική».

Στην Ημερίδα συζητήθηκαν, τόσο από νομικής άποψης όσο και από βιολογικής, θέματα, που αφορούσαν τους «Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς», τη «Διαχείριση Γενετικών Πληροφοριών», τους Βιοιατρικούς Πειραματισμούς», την «Ευθανασία» και την «Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή».

Σύμφωνα με τον καθηγητή Βιοχημείας Κ.ΣΕΚΕΡΗ,
«Οι σύγχρονες εξελίξεις στη βιολογική έρευνα» ανοίγουν μία νέα εποχή για τη Βιοτεχνολογία-ενός κατεξοχήν κερδοφόρου κλάδου προς όφελος του ανθρώπου για την επίλυση ιατρικών προβλημάτων και τη βελτίωση της υγείας.

Η ανάγκη μιας ενιαίας αντιμετώπισης του χειρισμού της ζωής ώστε να θωρακιστεί η ασφάλεια του δικαίου, δικαιολογεί τη διαμόρφωση ενός νέου κλάδου του δικαίου, ο οποίος φαίνεται να καθιερώνεται διεθνώς, με τον όρο «Βιοδίκαιο», υποστηρίζει ο Τ.Βιδάλης, Δρ. Νομικής και επ. συνεργάτης ΕΕΒ.

Με βάση τις έννοιες DNA, μεταλλαγές, τεχνητός γενετικός ανασυνδυασμός, γενετική μηχανική κάθε οργανισμός που με τεχνητό τρόπο έχει αποκτήσει ή απολέσει μια γενετική ιδιότητα, την οποία δεν θα μπορούσε να έχει/ χάσει με φυσικό τρόπο, ονομάζεται Γενετικά Τροποποιημένος Οργανισμός (ΓΤΟ), διευκρινίζει ο καθηγητής Μ.Τύπας, στην εισήγησή του με το πιο πάνω θέμα.

Ο Γ.Οικονομίδης, από τη ΧΙΙ Διεύθυνση Έρευνας & Τεχνολογίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά από
«Είκοσι χρόνια έρευνα για την ασφάλεια των Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών» επισημαίνει τα εξής:
Μία από τις βασικές αρχές στην υποστήριξη και χρηματοδότηση της βιολογικής έρευνας από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η ασφάλεια.

Το ζήτημα των ΓΤΟ και των ΓΤ προϊόντων έχει τεράστιες περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις, σημείωσε ο δικηγόρος Γ.Μπάλιας στην εισήγησή του με θέμα «Οι ρυθμίσεις για τους ΓΤΟ: διαπλοκή επιστήμης δικαίου και πολιτικής».

Μέχρι πριν μερικά χρόνια οι επιστήμονες εφάρμοζαν τεχνικές όπως κλωνοποίηση, μετάλλαξη, αλληλούχηση, χαρτογράφηση κ.ά, σε ένα ή μερικά γονίδια. Στις μέρες μας απαιτείται η ταυτόχρονη μελέτη όλων ή τουλάχιστον πολλών γονιδίων σε ένα μόνο πείραμα, τονίζει ο καθηγητής Φ.Κολίσης στην εισήγησή του με θέμα «Σύγχρονη βιολογική έρευνα και βιοπληροφορική».

Ο καθηγητής Νομικής Α.Γέροντας για τη «Συνταγματική Προστασία της Γενετικής Ταυτότητας»υποστήριξε ότι στην κοινωνία της διακινδύνευσης καθίσταται επιτακτική τόσο η ανάγκη της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων από τη ραγδαία εξέλιξη των σύγχρονων τεχνολογιών, όσο και η ανάγκη της διαμόρφωσης κατάλληλων μηχανισμών για την αποτροπή των δυσμενών συνεπειών, που προκύπτουν από αυτή την εξέλιξη.

Τα εγκλήματα, που διαπράχθηκαν στο όνομα της ιατρικής έρευνας από το εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς της Γερμανίας, έδωσαν το έναυσμα για την άνθηση του βιοηθικού προβληματισμού και αποτέλεσαν την αφορμή για την καλλιέργεια ενός κλίματος δυσπιστίας απέναντι στην ιατρική έρευνα, επεσήμανε η Δρ Νομικής, ειδικός επιστήμων στο Συνήγορο του πολίτη Ε.Κυριακάκη, στην εισήγησή της «Πειράματα στον άνθρωπο και στο έμβρυο. Προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο της βιοιατρικής έρευνας».

Στο θέμα «Ευθανασία μια ιατρική άποψη» ο καθηγητής Π.Μπεχράκης αναφέρθηκε στο τετράπτυχο διαχωρισμό της, σε ενεργητική-παθητική, εκούσια-ακούσια. Οι παράμετροι κάθε μιας οφείλονται να εξετάζονται κατά περίπτωση, δεδομένου ότι ο θάνατος δεν πρέπει να μετατραπεί σε συνταγογραφούμενο αναλγητικό φάρμακο.

Στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες χώρες, ο όρος «ευθανασία» δεν συναντάται σε κάποιο κανόνα, τόνισε η καθηγήτρια Ε.Συμεωνίδου-Καστανίδου, στην εισήγησή της «Η Ευθανασία στο Ποινικό δίκαιο».

Η καθηγήτρια και Πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Φ.Σκορίνη-Παπαρηγοπούλου ανέπτυξε το καινοτόμο για τις οικογενειακές σχέσεις θέμα της «Παρένθετης Μητρότητας».

Ο καθηγητής Β.Ταρλατζής ανέπτυξε τους «Ιατρικούς και Βιοηθικούς προβληματισμούς στη προεμφυτευτική γενετική διάγνωση». Η μέθοδος αυτή είναι μια μορφή πολύ πρώιμης εμβρυακής διάγνωσης, που επιτρέπει την αποφυγή μετάδοσης κληρονομικού νοσήματος στους απογόνους.
Τους όρους του επιτρεπτού και τα σχετικά με αυτούς ζητήματα ως και τα νομικά ζητήματα ίδρυσης της συγγένειας, που συνδέονται με την εφαρμογή της στο θέμα «Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή με συμμετοχή τρίτων δοτών» ανέπτυξε η καθηγήτρια Ε.Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη.

Το κείμενο έχει δημοσιευτεί στο ΣΥΝήΓΟΡΟ, τεύχος